فناوریهای پیشگیری از خودکشی
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۶۹۲۹۲
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، خودکشی و پیامدهای ناشی از آن در جهان امروز از آنچه در نگاه اول به نظر میرسد، بسیار مرگبارتر است. بنا بر آمارهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) سالانه بیش از ۷۰۰هزار نفر در جهان بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. نکته کلیدی اینجاست که به ازای هر خودکشی افراد بیشتری اقدام به خودکشی میکنند که در بسیاری از موارد ناموفق است، اما اثرات سوء فراوانی برای فرد و اطرافیانش بر جا میگذارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
گوشی هوشمند
از جمله فناوریهایی که میتوان برای پیشگیری از خودکشی از آنها استفاده کرد، گوشیهای هوشمند است.
با وجود این ابزارهای هوشمند، دانشمندان میتوانند با استفاده از روش نمونهبرداری تجربی (ESM) که با نام ارزیابی لحظهای اکولوژیکی (EMA) هم شناخته میشود به نمونههای حالات روحی و روانی افراد در ساعات مختلف روز دسترسی داشته باشند و با توجه به وضعیت روحی، شرایط زندگی و زمینهای که موجب بروز حالات روحی خاصی در آنها میشود، دریابند در آینده آنها چه واکنشی از خود نشان خواهند داد. در واقع دانشمندان با استفاده از ارزیابی لحظهای حال روحی این افراد میتوانند به تصوری عمیق و صحیح از نحوه عملکرد آنها در آینده دست یابند.
دانشمندان در بررسیهای خطر خودکشی با روش مطالعه میکرو- طولی دریافتند افکار خودکشی و عوامل خطر در اقدام به خودکشی معمولا در فاصله زمانی کوتاهمدت ۴ تا ۸ ساعته، بهطور قابلتوجهی متغیر است. بررسی میکرو- طولی در واقع به روشی گفته میشود که در آن یک موضوع در بازههای زمانی کوتاهمدت، مانند روزانه یا ساعت به ساعت، مورد توجه و بررسی مکرر قرار میگیرد و محققان با این روش بررسی به نتیجه فوق رسیدند.
این نتیجه مهم میتواند منجر به ایجاد روشهایی برای مداخلههای کارآمدتر و مناسب افرادی که افکار خودکشی دارند شود و جلوی اقدام به خودکشی آنها را بگیرد. در روشهای تکنیکهای نمونهبرداری تجربی یا ارزیابی لحظهای اکولوژیکی، دادهها و اطلاعات مهم حالات روحی و روانی افراد با استفاده از گوشیهای هوشمند جمعآوری میشود. این اطلاعات معمولا دادههایی را که با سلامت بدن فرد، سرعت ضربان قلب، حرکت و دمای بدن فرد، مرتبط است شامل میشود. هرچه دانشمندان به روش زندگی روزمره مردم دقیقتر شوند، بهتر میتوانند خطر خودکشی در آنها را درک کنند و در نتیجه شانس پیشگیری از آن خطر هم بیشترمیشود.
یادگیری ماشین
فناوری بعدی که میتواند در پیشگیری از خودکشی کارایی چشمگیری داشته باشد، یادگیری ماشین، زیرشاخهای از هوش مصنوعی است. یادگیری ماشین، مطالعه علمی الگوریتمها و مدلهای آماری مورد استفاده سیستمهای رایانهای است که برای انجام وظایف، بهجای استفاده از دستورالعملهای واضح، از الگوها و استنباط استفاده میکند. درواقع در یادگیری ماشین، رایانهها بدون نیاز به یک برنامه صریح، موضوع خاصی را براساس دادههای نمونه یاد میگیرند. این فناوری در کارهای مهندسی، کسبوکار، زبانشناسی و پزشکی کاربرد دارد. یادگیری ماشین میتواند الگوهای موجود در دادهها را تشخیص دهد و اطلاعات معناداری با حداقل دخالت انسان تولید کند.
از این فناوری در مبحث پیشگیری از خودکشی با سه هدف کلی استفاده میشود:
بهبود درستی پیشبینی افکار و رفتارهای خودکشی.
شناسایی عوامل خطر و تعامل بین آن عوامل.
کشف زیرگروههای موجود در دادهها و تشخیص کامل آنها با توجه به اطلاعات در دسترس.
شواهد نشان میدهد، بیشترین آمار خودکشی و مرگهای ناشی از آن در میان افرادی رخ داده که در ارزیابیهای قبلی روانشناسی شرکت داشته و با روانشناسان خود ملاقات و داشتن افکار خودکشی را انکار کرده بودند.
محققان اپلیکیشن یادگیری ماشین را آزمایش کردند تا ببینند آیا میتوان با استفاده از روش تجزیه و تحلیل دادههای چندمرحلهای افکار افراد متمایل به خودکشی را بهدرستی ارزیابی کرد.
این محققان یادگیری ماشین را در نمونهای از سربازان ارتش آمریکا بهکار بردند. این سربازان در پاسخ به نظرسنجیها هرگونه افکار خودکشی را انکار کرده بودند.
محققان پس از بررسی نظرسنجیها و پاسخهای سربازان، سوابق اداری آنها را به مدت ۴۵ ماه پیگیری کردند تا اطلاعات مربوط به اقدامهای احتمالی خودکشی آنها را که معمولا به صورت رسمی ثبت میشود جمعآوری کنند.
نتایج این بررسی نشان داد ۳۰درصد از ۷۰درصد از سربازانی که در نظرسنجی هرگونه افکار خودکشی را انکار کرده بودند، بعدها به دلایلی به فکر خودکشی افتادند و از میان آنها ۲/۸۱درصد در سوابق اداریشان اقدام به خودکشی ثبت شد.
محققان این بررسی میگویند، فناوری یادگیری ماشین میتواند تا حد زیادی سربازان در معرض خطر بالای خودکشی را شناسایی کند و بهاینترتیب ارزیابی و مداخلههای پیشگیرانه هدفمند به آنها ارائه شود.
واقعیت مجازی
فناوری دیگری که برای پیشگیری از خودکشی میتواند موثر باشد، واقعیت مجازی است. واقعیت مجازی نوعی فناوری است که در آن محیط مجازی جلوی چشم کاربر قرار میگیرد و کاربر با آن محیط تعامل و ارتباط برقرار میکند.
تاکنون روانشناسان با استفاده از واقعیت مجازی توانستهاند چند نوع اختلال روانشناسی را با نتایجی امیدوارکننده درمان کنند. با این حال بررسی این فناوری به عنوان ابزاری تحقیقی بالقوه در علم پیشگیری از خودکشی هنوز در مراحل اولیهاش قرار دارد. محققان در یک سری از آزمایشهای خود از واقعیت مجازی استفاده کردند تا کارایی این فناوری را در پیشگیری از خودکشی بسنجند. در این بررسیها، داوطلبان شرکتکننده در آزمایش در معرض چند سناریوی واقعیت مجازی، از جمله افکار خودکشی، قرار داده شدند. داوطلبانی که سناریوهای خودکشی واقعیت مجازی را عملی کردند، بیشتر مرد بودند و ویژگیهایی مانند تمایل به خودکشی، توانایی خودکشیکردن، هیجانهای کنترلنشده و سابقه داشتن افکار و رفتار خودکشی داشتند. همچنین این محققان دریافتند، عواملی که باعث میشد داوطلبان در واقعیت مجازی دست به خودکشی نزنند دقیقا شبیه عواملی بود که افراد را در دنیای واقعی از خودکشی دور میکند.
مشکلات اخلاقی و حفظ حریم خصوصی
با وجود نتایج جالب و امیدوارکنندهای که این فناوریها میتوانند در پیشگیری از خودکشی داشته باشند، یک سری مسائل اخلاقی مهم و نگرانکنندهای وجود دارد که باید درباره آنها میان محققان، سیاستگذاران، پزشکان و کاربران این خدمات بحث و گفتگو شود.
پیش از هر چیز، مسأله مهمی که هنگام استفاده از این فناوریها باید مورد توجه قرار گیرد، حق افراد در حفظ اطلاعات شخصی و حریم خصوصیشان است. البته این حق چیزی است که در سند مربوط به مقررات عمومی حفاظت از دادههای اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا هم به آن توجه شده است. این مقررات که پایبندی به آن ضروری است، در مورد حفاظت از دادههای همه اشخاص است و به موجب آن باید به حریم خصوصی افراد جامعه احترام گذاشته شود. هدف از این مقررات، حفاظت از اطلاعات شخصی افراد، بهویژه کسانی است که صاحب کسبوکار هستند و با منطقه اقتصادی اروپا مراوده کاری دارند. در واقع اطلاعات شخصی باید با استفاده از «مستعارسازی» یا «بینامسازی» ذخیره شوند و حداکثر محرمانگی در نظر گرفته شود. این دادهها و اطلاعات نباید بدون رضایت صاحبانشان در دسترس دیگران قرار گیرند. بدینترتیب از اطلاعات شخصی در برابر سوءاستفادههای احتمالی حفاظت میشود.
این نوع حفاظت از دادهها باید هنگام بررسی و تحقیق درباره خودکشی احتمالی افراد یک جامعه هم اعمال شود. آن هم در این روزها که استفاده از تلفنهای همراه و دیگر ابزارهای شخصی روزبهروز بیشتر میشود.
دادهها و اطلاعات حاصل از نمونهبرداری تجربی یا ارزیابی لحظهای اکولوژیکی با جزئیات کامل جمعآوری میشود، تا جاییکه میتوان این تکنیکها را نوعی مزاحمت یا تهاجم به زندگی شخصی افراد تلقی کرد؛ بنابراین این تکنیکها باید با نظارت کامل مسؤولان و البته آگاهی خود شخص انجام شود. هر فردی که موافقت میکند بخشی از تحقیقات باشد باید از نحوه جمعآوری، ذخیرهسازی و استفاده از دادههای شخصی خود آگاه باشد.
از آنجا که بسیاری از دادههای مورد استفاده در تحقیقات یادگیری ماشین بهصورت روزانه و با جزئیات کامل جمعآوری میشود، محققان باید به داوطلبان شرکت در این نوع آزمایش این اطمینان را بدهند که حریم خصوصیشان خدشهدار نخواهد شد.
در واقع در یک نظرسنجی در بریتانیا مشخص شد ۶۳درصد از جمعیت بزرگسال این کشور تمایلی به استفاده محققان از دادههای شخصی آنها برای بهبود مراقبتهای بهداشتی ندارند.
هر فردی حق حفظ حریم خصوصی خود را دارد و متاسفانه بهکارگیری این فناوریها ممکن است تا حدی موجب نقض این حریم شود.
خطرات احتمالی این فناوریها
موضوع دیگری که در اینجا مطرح است، پیامدهای ناخواسته احتمالی این فناوریهای هیجانانگیز و جالب هنگام استفاده از آنها در پیشگیری از خودکشی است. مثلا تکنیکهای نمونهبرداری تجربی/ ارزیابی لحظهای اکولوژیکی ممکن است باعث شود داوطلبانی که سعی میکنند ذهن خود را از خودکشی منحرف کنند، بارها به خودکشی فکر کنند.
البته باید بگوییم که تاکنون هیچ مدرکی دال بر اینکه استفاده از این تکنیکها به تعداد خودکشیها افزوده بهدست نیامده است. با این حال این جنبه از این تکنیکها پیش از استفاده گسترده برای پیشگیری از خودکشی هم باید کاملا بررسی شود، زیرا افراد روحیههای متفاوتی دارند و ممکن است به این تکنیکها واکنشهای متفاوتی نشان دهند.
استفاده از واقعیت مجازی هم ممکن است نتایج نامطلوب و ناخواستهای داشته باشد؛ بنابراین هنگام طراحی آزمایشهایی برای پیشگیری از خودکشی باید مراقب این پیامدهای احتمالی بود.
در این روش آزمایش، داوطلبان شرکتکننده در آزمایش در معرض افکار بصری رفتارهای خودکشی قرار میگیرند و به همین دلیل ممکن است خطر اقدام به خودکشی در آنها افزایش یابد. زیرا در این آزمایشها افراد میتوانند نسبت به روشهای خودکشی که در واقعیت مجازی با آن روبهرو میشوند، آگاهی بیشتری پیدا کنند.
در حقیقت معلوم شده قرار گرفتن در معرض افکار و رفتار خودکشیهای دیگران و داشتن تصور ذهنی از مرگ، آن دسته از افرادی را که به خودکشی فکر میکنند از آن دسته افرادی که دست به خودکشی میزنند متمایز میکند؛ بنابراین ممکن است داوطلبان به افکار خودکشی اعتبار قانونی بدهند و خطر خودکشی در آنها افزایش یابد. البته در مورد این فناوری هم باید بگوییم که بررسیها نشان داده داشتن افکار بصری در مورد خودکشی خطر اقدام به خودکشی را افزایش نمیدهد، اما برای اطمینان از موثربودن این فناوری، باید آن را در ارتباط با خودکشی و صدمه به خود بهدرستی بررسی کرد.
منبع: جام جم
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: خودکشی فناوری نوین برای پیشگیری از خودکشی پیشگیری از خودکشی اقدام به خودکشی یادگیری ماشین فناوری ها واقعیت مجازی اطلاعات شخصی افکار خودکشی تکنیک ها خطر خودکشی حریم خصوصی داده ها داده ها جمع آوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۶۹۲۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روند افزایشی خودکشی از 1388 تا 1401
خودکشی، امری عمومی در جوامع انسانی است. از این رو، میتوان آن را هم در تمام جوامع و هم در دورههای گوناگون تاریخی سراغ گرفت. هر چند خودکشی با عوامل محیطی و اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ دارد، اما همیشه و در هر شرایطی به عنوان مسأله اجتماعی بروز پیدا نمیکند. آن چه که خودکشی را در سطح مسأله اجتماعی بازنمایی میکند، از یک سو نرخ خودکشی و از سوی دیگر احساس عمومی نسبت رواج آن و نیز تمایل به خودکشی است. نرخ خودکشی هر چند خود را در آمارها نشان میدهد، اما در مواجهه با مصادیق خودکشی، فهم عامه نیز درکی از رسیدن تعدد خودکشی به مرزهای نوعی از ترس اجتماعی دارد؛ چرا که خودکشی در شرایط آنومیک و بحرانی، پدیدهای سرایتی است و با گسترش و تنوع آن، افراد مستعد را به خود مشغول میکند.
-اگر فضای اجتماعی تقویت کننده این تمایل و احساس باشد، خودکشی مانند یک ویروس ذهنی، افراد بسیاری را با خود درگیر میکند. خودسوزی زنان ایلامی نمونه بارز این سرایتپذیری است. خودکشی پزشکان نیز از این نوع است؛ وقتی پزشکی که از نظر ما دارای شغلی با منزلت اجتماعی بالایی است و به نظر موفق میآید، به عنوان فردی اثرگذار بر محیط خود نقشآفرینی میکند، دست به خودکشی میزند، دیگر پزشکان را به عنوان راهی برای رهایی از فشارهای محیطی به اندیشه وامیدارد. این که در مدت کوتاهی، جامعه با خودکشی افرادی مواجه شده که پیش از آن یا در این باره خبری نمیشنید و یا چنان نادر بود که شاخکهای فهم عامه نسبت به آن به عنوان موضوعی متفاوت حساس نمیشد، واجد اهمیت است. 20 خودکشی موفق پزشکان در سال گذشته، عدد کوچکی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. خودکشی کارگران در محل کار خود از طریق حلق آویز و یا خودسوزی که سال گذشته موارد متعددی گزارش شد، از این زمره است که میتواند به راحتی به دیگرانی که آن شرایط را دارند، سرایت کند.
وقتی به خودکشی به عنوان پدیده اجتماعی نگاه میکنیم، باید آمار آن و روند تحولات آن را مورد توجه قرار دهیم. متأسفانه آمار خودکشی در ایران چندان دقیق نیست. سابقه گردآوری منظم آمار خودکشی در ایران چندان طولانی نیست و ما اطلاعات دقیقی از آمار خودکشی دهههای گذشته را یا نداریم و یا دقیق نداریم. به عنوان مثال، آمار ثبتی مشخصی از خودکشی پیش از انقلاب و دو دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی نداریم. در حال حاضر نیز بین آمار انتشار یافته از سوی مرکز آمار ایران در سالنامههای آماری که عمدتا متکی به آمار نیروی انتظامی است با آمار پزشکی قانونی تفاوت وجود دارد که قابل توجیه است(اولی مربوط به خودکشی در صحنه وقوع خودکشی و دومی مربوط به نتیجه خودکشی پس از رساندن فرد به بیمارستان و عدم موفقیت درمان در مورد تعدادی دیگر میشود)، اما انتشار دوگانه آن میتواند موجب خطای توصیف و تحلیل پدیده خودکشی شود.
به عنوان مثال دادههای سالنامه آماری مرکز آمار ایران طی سالهای 1380 تا 1391 نشان میدهد که 27168 نفر بر اثر خودکشی فوت شده بودند. این در حالی است که براساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور فوتشدگان ناشی از خودکشی در این دوره 38691 نفر بود که حدود 11523 نفر بیشتر از مرکز آمار ایران است. به هر صورت باید در نظر داشته باشیم که آمار موجود در ایران، حداقلی است و واقعیت تعداد خودکشی بیش از تعدادی است که اعلام میشود؛ چرا که باید در نظر گرفت که ما در ایران با نوعی از پنهان کاری در بیان خودکشی در برخی از لایههای اجتماعی به خاطر انگ خودکشی مواجه هستیم، و یا حتی نگاه امنیتی به خودکشی در بین برخی افراد و سازمانها میتواند در انتشار آمار خودکشی سهم داشته باشد. با این حال، بر اساس آمار منتشر شده که وضعیت حداقلی را به نمایش میگذارد، میزان و روند خودکشی در ایران، قابل تأمل است و نیازمند توجه خاص به شرایطی که در حال تشدید خودکشی در ایران است.
اطلاعات آماری مربوط به خودکشی در سال گذشته(1402) هنوز منتشر نشده است، اما در سال 1401 بنا به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران بیش از 6 هزار نفر بر اثر خودکشی فوت کردهاند که به نظر میرسد در سال 1402 افزایش قابل ملاحظهای داشته است. تعداد خودکشی منجر به فوت در سال 1400 از سوی نیروی انتظامی 5085 نفر بیان شد که در سال 1401 حداقل 18 درصد رشد داشته است. اگر سال 95 را برای مقایسه در نظر بگیریم، تعداد خودکشی منجر به مرگ در ایران حدود 59 درصد رشد داشته است. این میزان رشد، نشان میدهد که نمیتوان مدعی بود رشد خودکشی تابعی از رشد جمعیت است؛ چرا که جمعیت ایران طی این 7 سال، 59 درصد رشد نداشته است. رشد جمعیت ایران در سال 1401 در مقایسه با سال 95 حدود 9.5 درصد میشود؛ بنابر این، درصد رشد خودکشی در ایران طی این مدت حدود 6.2 برابر درصد رشد جمعیت بوده است. پس باید علل افزایش میزان خودکشی را جای دیگری جستجو کنیم.
از زوایهای دیگر به آمار خودکشی در ایران نگاهی بیاندازیم. نرخ خودکشی موفق که بر مبنای 100 هزار نفر محاسبه میشود در سال 1401 بنا به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران به 7.4 نفر رسید. کافی است بدانیم نرخ خودکشی در سال 1388 حدود 4.1 نفر بود؛ یعنی طی 14 سال اخیر بر نرخ خودکشی 3.3 نفر افزوده شده است. به عبارتی، نرخ خودکشی در دو دهه اخیر رو به فزونی بوده است و در مقایسه با سال 88 فاصله اندکی تا دو برابر شدن دارد. این در صورتی است که نرخ اقدام به خودکشی در اوایل دهه 60 حدود 1.3 بود؛ که قطعا نرخ خودکشیهای موفق در آن سال بسیار کمتر از این میزان است. با توجه به این که به ازای هر خودکشی موفق بین 20 تا 30 برابر اقدام به خودکشی داریم، احتمالا در سال 1401 بین 120 تا 180 هزار اقدام به خودکشی داشتیم.
حال اگر حد وسط این دو را در نظر بگیریم بر حسب 150 هزار اقدام به خودکشی، نرخ اقدام به خودکشی 176.5 خواهد بود؛ یعنی در سال 1401 از هر 100 هزار نفر 176.5 نفر اقدام به خودکشی کردهاند که در مقایسه با ابتدای دهه 60 نرخ اقدام به خودکشی حدود 135 برابر شده است. این افزایش عجیب، ناشی از شرایط کلان حاکم بر جامعه ایران و سیر تحولات آن در چند دهه گذشته است. باید توجه داشت که انباشت مسائل در شرایط کنونی بهویژه چند سال اخیر، به شرایط فوق هشدار رسیده و ضروری است نهادهای مسئول نسبت به آن توجه ویژه داشته باشند. این توجه نه در تقویت فعالیتهای مددکاری مانند اورژانس 123 ـ که البته در جای خود بسیار مهم است ـ بلکه به تغییر رویههایی معطوف است که جامعه ایرانی را با بحران گذران زندگی و فرایند کاهش شأن انسانی افراد در موقعیتهای پایدار و بازتولیدشونده توهین و تحقیر و تبعیض، و نادیده گرفتن حقوق شهروندی و حق فردیت مواجه کرده است.
نرخ خودکشی موفق در ایران از سال 1388 تا 1401(به ازای 100 هزار نفر)
بیشتر بخوانید:
216216
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901656